Mısır’da 3 bin 500 yıllık keşif: ‘Ölüler Kitabı’ bulundu
Owen Jarus*
Mısır’da kazı yapan arkeologlar, aralarında ‘Ölüler Kitabı’ papirüsünün de bulunduğu 3 bin 500 yıllık bir mezarlık alanı keşfetti. Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Orta Mısır’daki Tuna Al Gebel bölgesinde keşfedilen mezarlığın tarihi ‘Yeni Krallık’ dönemine yani M.Ö. 1550 – 1070 yıllarına kadar uzanıyor. Mezarlıkta ‘öteki dünyada’ ölen kişiye hizmet etmesi amaçlanan mumyalar, lahitler, muskalar ve ‘ushabti’ olarak da bilinen çok sayıda ‘shabti’ heykelciği bulunuyor.
Mezarlıkta bulunan ‘Ölüler Kitabı’ parşömeni yaklaşık 13 ila 15 metre uzunluğundadır. Bakanlığa bağlı arkeologlar 2017 yılından bu yana bölgede kazılarını sürdürürken, geçtiğimiz günlerde mezarlık ortaya çıkarıldı.
SCALLOT’UN İÇERİĞİ ARTIK BİLİNMİYOR
‘Ölülerin Kitabı’, ölülere yeraltı dünyasındaki yolculuklarında yardımcı olmak da dahil olmak üzere çeşitli amaçlara hizmet eden çeşitli metinlere verilen çağdaş bir isimdir. Eski Mısırlıların bu metinlere verdikleri isim bazen “Zamanı Geldiğinde Diriliş Kitabı” olarak tercüme edilebilmektedir. Ölüler Kitabı’ndan alıntılar içeren kopyalar bazen cesetlerle birlikte gömülüyordu.
Açıklamada Ölüler Kitabı’nın yeni bulunan nüshası hakkında çok az bilgi verildi. Parşömenin tam olarak hangi metinleri içerdiği veya kiminle birlikte gömüldüğü artık belli değil. Şu ana kadar Ölüler Kitabı papirüsünün hiçbir fotoğrafı yayınlanmadı ve onu keşfeden ekip üyeleri de bu konuda yorum yapmadı.
‘ÇOK NADİR BİR OLAY’
Kazıda yer almayan çeşitli bilim insanları, bulguların değerli olabileceğini ifade etti. Chicago Üniversitesi Mısırbilimci ve Araştırma Arşivi Lideri Foy Scalf, bir e-postada, ilk mezarda Ölüler Kitabı’nın bir kopyasının bulunmasının “son derece nadir bir olay” olduğunu söyledi. Scalf, “Fotoğraflara bakmadan daha fazlasını söylemek zor” dedi. “Geleneksel olarak, sağlam temellere dayanan değerlendirmeler üretebilmek için resmi bir yayının beklenmesi gerekir” dedi.
Almanya’daki Roemer ve Pelizaeus Müzesi müdürü ve Ölüler Kitabı’nı kapsamlı bir şekilde inceleyen bir bilim adamı olan Lara Weiss, bir e-postada şöyle dedi: “Bu kadar uzun süre bozulmadan korunmuşsa, bu kesinlikle şaşırtıcı ve merak uyandırıcı bir keşif.” . dedi.
TANRI AMON İLE İRTİBAT BULUNAN KİŞİLER MEZARLARDA YATIYOR
Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, arkeologlar yeni keşfedilen mezarlıkta aralarında 3 bin 500 yıldan fazla süre önce yaşayan tanrı Amon’un baş rahibi Cehuti’nin kızının da bulunduğu bir grup tabut ve mumya ortaya çıkardı. Başka bir tabutun, Güneş ve antik Thebes kenti (bugünkü Luksor şehri) ile ilişkilendirilen bir tanrı olan Amon tapınağında ilahiler söyleyen bir kadına ait olduğu anlaşılıyor.
Açıklamada, mezarlıkta ölenlerin organlarının saklandığı çok sayıda küçük konteynerin bulunduğu belirtildi. Ayrıca ölülerin ahşap tabutlarını koruyan taş lahit kalıntıları da ortaya çıkarıldı. Kazılar ve buluntuların analizi bölgede yeni kalıntılar bulmaya devam ediyor.
*Gazeteci
Orijinal makale WordsSideKick.com web sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
